Danas razgovaramo na temu položaja osoba sa invaliditetom kroz istoriju. Znam da vas je zainteresovala tema ostanite sa nama i dalje.
Uz pomoć istorije dolazimo do bitnih saznanja o životu ljudi iz prošlosti. Proučavati društveni položaj osoba sa invaliditetom bilo je dosta teško zbog nedostatka pisanih izvora o tome. Na osnovu skorašnjih dostupnih informacija o životu plemenskih zajednica, slabo se zna da se zbog očuvanja plemena negovao običaj solidarnosti prema „nemoćnima“ ali isto tako i fizičko uništavanje ako je opstanak zajednice time doveden u pitanje. U periodu u kome se živelo pre nego što se pojavio državni režim, položaj osoba sa invaliditetom bio je usko povezan sa tumačenjem invaliditeta kao posledice „obeležavanja od strane viših sila“ Zbog toga su osobe sa invaliditetom uživale određene prednosti vezane za magiske kultove. Verovalo se da mogu da razgovaraju sa onim svetom. To je osobama sa invaliditetom donelo ogroman ugled u društvu bez obzira na to što nisu mogli da doprinose tom društvu.
Do promena u društvenom položaju osoba sa invaliditetom došlo je u antičko doba kada se osobe sa invaliditetom nisu uklapale u antički ideal lepote, pa je to uticalo da društvo u celini ima negativan stav prema ovoj grupi. Zato je Platon davao dozvolu tadašnjim doktorima da oni procene ko će živeti, a ko umreti po njihovom zdravstvenom stanju. Govorio je „ oni koji su telesno i duševno zdravi živeće, oni koji nisu biće pušteni da umru, oni koji su nepopravljivi biće osuđeni na smrt. „ Položaj dece sa invaliditetom je bio posebno težak u Sparti.
Srednji vek je vreme u kome se činilo da položaj osoba sa invaliditetom bio malo bolji zbog uticaja crkve na narod. Nažalost to nije uspelo da se postigne jer se na invaliditet gledalo kao na „Božije prokletstvo.
Novi vek je doneo prve bolnice i prihvatilišta za osobe sa raznim vrstama invaliditeta. Najviše je bio težak položaj osobama sa mentalnim smetnjama koji su često bili prinuđeni da borave u nehigijenskim uslovima, često izolovani od drugih.
Do dosta boljeg položaja za osobe sa invaliditetom došlo je krajem 19veka početkom 20. Tome su doprinele i uspešne osobe sa invaliditetom. Zabeležena su razna iskustva pojedinaca sa invaliditetom koji su zahvaljujući podršci svojih edukatora uspeli da prevaziđu socijalne barijere uprkos svom invaliditetu. Jedna od njih je Helen Kaler koja je uprkos tome što ne čuje i ne vidi naučila da čita, piše, govori. Zahvaljujući svojoj guvernanti usavršila je svoje obrazovanje i diplomirala na Radklif koledžu. Kao pisac, političar, i inspektor američkih zavoda za obrazovanje.
Do velikih promena u položaju osoba sa invaliditetom došlo je u 20 veku kada se na invaliditet počelo gledati isključivo kao na medicinski problem i kada se vršila institucionalizacija ljudskih prava.
Istorija nas podseća da se položaj osoba sa invaliditetom u društvu može poboljšati jedino stalnim naporima društva u celini. Istoriji treba verovati i treba je unapređivati.
Izvor: Uklonimo barikade
Autor: Milica Đorđević
